Technomex

„Ćwiczenia ekscentryczne w porównaniu do innych ćwiczeń mają wyjątkową zdolność do generowania większej siły mięśniowej, a pacjenci w szybszym tempie stają się silniejsi” – twierdzi Michael Bade, fizjoterapeuta, doktor fizjoterapii i doktor filozofii.

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) kolanowych jest najczęstszym rodzajem zapalenia stawów, które dotyka szczególnie osoby w starszym wieku. Dotyczy ona 40% osób dorosłych powyżej 70 roku życia¹. Wraz z wiekiem pacjenci stają się bardziej narażeni na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych z powodu ich naturalnego „zużycia” lub degeneracji chrząstki¹. Spośród najlepszych metod fizjoterapii w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolanowych, możemy wyróżnić oparty na badaniach protokół ćwiczeń ekscentrycznych Eccentron, który jest bezpieczny i skuteczny dla pacjentów w podeszłym wieku.

Ostatnie badania kliniczne potwierdziły, że pacjenci z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych po fizjoterapii skoncentrowanej na ruchu ekscentrycznym² zauważyli znaczną poprawę siły, umiejętności wstawania z pozycji siedzącej, złagodzenie bólu. Wyniki te potwierdziły w sposób obiektywny lepsze wyniki testu TUG. Uczestnicy tego programu leczenia ChZS kolanowych korzystali z urządzenia Eccentron dwa razy w tygodniu przez osiem tygodni i doświadczyli niezwykłych rezultatów.

Czym Jest Urządzenie Eccentron?

Eccentron to urządzenie wykorzystujące system ćwiczeń ekscentrycznych na kończyny dolne wyprodukowany prze firmę BTE. Oparty na dziesięcioleciach badań i rozwoju, jedyny na świecie sprzęt do fizjoterapii, który izoluje ekscentryczne skurcze mięśni kończyn dolnych. Eccentron, który umożliwia zarówno ocenę, jak i leczenie, śledzi postępy pacjenta za pomocą obiektywnych pomiarów i opracowuje dawkowanie w oparciu o dane. Dzięki wykorzystaniu biofeedbacku (natychmiastowej wizualnej informacji zwrotnej) oraz gamifikacji (terapii przez gry) pacjenci uwielbiają wracać na sesje treningowe.

Dlaczego ćwiczenia ekscentryczne są wskazane w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolanowych?

„Ćwiczenia ekscentryczne w porównaniu do innych ćwiczeń mają wyjątkową zdolność do generowania wyższej siły mięśniowej, a pacjenci w szybszym tempie stają się dzięki nim silniejsi” – twierdzi Michael Bade, fizjoterapeuta, doktor fizjoterapii. Dr Bade jest profesorem nadzwyczajnym w Regis University School of Physical Therapy, plasującym się w czołówce 15% programów fizjoterapii w USA.

Szczególnie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych, ćwiczenia ekscentryczne oferują wyjątkowe korzyści, których nie można uzyskać podczas wykonywania ćwiczeń koncentrycznych. Po pierwsze, są mniej wymagające dla systemu energetycznego i układu krążeniowo-oddechowego pacjentów³. Koszt energetyczny ćwiczeń ekscentrycznych jest około cztery razy niższy niż w przypadku ćwiczeń koncentrycznych⁴. Oznacza to, że starsi pacjenci mogą bez większego dyskomfortu tolerować ćwiczenia ekscentryczne.

Po drugie, są bardziej efektywne w aktywacji i budowaniu mięśni³. Mięśnie wydłużają się podczas skurczów ekscentrycznych gromadząc potencjalną energię, a następnie uwalniając ją w kolejnym skurczu koncentrycznym. Dzięki odzyskanej energii mięsień nie zużywa tak dużo dodatkowej mocy⁴.

Po trzecie, wspierają neuroplastyczność i kontrolę nerwowo-mięśniową na wyższym poziomie niż ćwiczenia koncentryczne lub izometryczne⁵. Ten komponent neuronalny jest jedną z ich największych zalet dla fizjoterapii. Podobnie jak w przypadku ChZS stawów kolanowych, osoby z wrażliwymi stawami mają tendencję do przyjmowania ochronnych lub kompensacyjnych wzorców ruchu. Wzorce te mogą przyczyniać się do przedłużających się objawów i ryzyka ponownego urazu⁶. Podczas rehabilitacji musimy pomóc pacjentowi przełamać te nawyki, skorygować wzorce ruchu i zająć się wszelkimi wynikającymi z tego zaburzeniami równowagi. Ostatnie badania sugerują, że ćwiczenia ekscentryczne mogą przeprogramować ścieżki nerwowe, aby zapobiec bólowi i ponownemu urazowi oraz poprawić kontrolę nerwowo-mięśniową⁶

Jak izolować skurcze ekscentryczne w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych?

Najczęściej pacjentami z chorobami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych są osoby starsze, odczuwające ból stawów, które nie mają doświadczenia w regularnych ćwiczeniach. Co więcej, pacjenci w podeszłym wieku rozpoczynając fizjoterapię zazwyczaj mają niską tolerancję wysiłkową. W związku z tym, istotne jest to, aby zacząć fizjoterapię od ćwiczeń o niskim obciążeniu, które są jednocześnie skuteczne i oparte na dowodach naukowych.

Większość ćwiczeń składa się z fazy koncentrycznej i ekscentrycznej, jednak w celu uzyskania unikalnych korzyści należy wyizolować skurcze ekscentryczne. Niedawne badanie elektromiograficzne (EMG) porównało kilka ćwiczeń ekscentrycznych pod kątem poziomu aktywacji mięśni⁷. Ćwiczenia te obejmowały: wspięcia na palce, zginanie nóg z pomocą piłki stabilizacyjnej, unoszenie boczne nóg, prostowanie nóg na pochyłej platformie oraz ćwiczenia z wykorzystaniem urządzenia Eccentron. Podczas ćwiczeń EMG mierzyło aktywację mięśni czworogłowych, brzuchatych łydki, przywodzicieli biodra i mięśni tylnej grupy uda.

Zgodnie z wynikami badań Eccentron, w porównaniu do innych ćwiczeń, wywołał prawie czterokrotnie wyższą aktywację mięśni we wszystkich grupach mięśniowych. Uczestnicy korzystający z urządzenia Eccentron osiągnęli średnią aktywację mięśni na poziomie 60% ich maksymalnej wartości⁷. Aby korzystać z Eccentronu, uczestnicy siedzieli na urządzeniu z obiema stopami na pedałach, które naprzemiennie poruszały się w kierunku użytkownika z różną siłą. W trakcie przesuwania pedału pacjent pokonywał opór wykonując skurcz ekscentryczny zginając kolano w kierunku klatki piersiowej. Podczas tych ćwiczeń nigdy nie występował ruch koncentryczny ani „wciskanie pedałów nogami”. Powtarzanie tego ruchu generuje wyłącznie ekscentryczne ćwiczenie w zamkniętym łańcuchu kinematycznym, przypominające schodzenie po schodach.

Jednak w przeciwieństwie do schodzenia po schodach, Eccentron umożliwia wykonywanie tego ruchu przy mniejszym obciążeniu niż masa ciała pacjenta. To idealne rozwiązanie dla osłabionych stawów, takich jak stawy kolanowe dotknięte chorobą zwyrodnieniową. Eccentron zapewnia ruch imitujący częściowe obciążenie podczas schodzenia, co pozwala pacjentom stopniowo budować siłę i pewność siebie, zanim przejdą do ćwiczeń z większym oporem.

Czy Eccentron może leczyć chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych?

Stosowanie Eccentronu, jako części kompleksowego programu fizjoterapii może być bardzo skuteczne w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Oczywiście nie ma lekarstwa na chorobę zwyrodnieniową stawów, więc najlepsze, co możemy zrobić, to złagodzić objawy u pacjentów i spowolnić jej postęp. Badania pokazują, że fizjoterapia prowadzi do zmniejszenia objawów i poprawy funkcji w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych⁸.

Eccentron jest idealny dla wczesnej interwencji, pacjentów w podeszłym wieku i osób o niskiej tolerancji wysiłkowej. Dzięki temu, że ułatwia wyłącznie skurcze ekscentryczne, jest bardzo łagodny, a jednocześnie skuteczny dla osłabionych stawów. W miarę postępów pacjenta można stopniowo i obiektywnie zwiększać opór, w oparciu o dane z urządzenia.

Po każdej sesji Eccentron generuje raporty postępów, przedstawiające wykresy i dane dotyczące poprawy stanu pacjenta w czasie. Dla pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych raporty postępów mogą być silnym motywatorem. „Wielu pacjentów z tej grupy uważa, że są skazani na postępującą degenerację, że nie mogą się poprawić ani wzmocnić. Eccentron pokazuje im, że stają się silniejsi” — mówi dr Bade.

Pacjenci z ChZS, takimi jak choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych, często wierzą, że ich stan nigdy się nie poprawi. Podczas leczenia tych pacjentów ważne jest zachęcanie do bardziej optymistycznego podejścia. Nadal możemy poprawić siłę, mobilność i funkcjonalność. Obiektywne raporty generowane przez Eccentron, dostarczają namacalnych dowodów na postępy. Ta wizualna informacja zwrotna pomaga pacjentowi skupić się na tym, co może osiągnąć, zamiast na ograniczeniach, jakie odczuwa.

Badania kliniczne dotyczące urządzenia Eccentron i choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych.

Badanie kliniczne na Uniwersytecie Regis oceniało skuteczność Eccentronu w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Zespół badaczy pod przewodnictwem dr Bade opracował protokół ćwiczeń ekscentrycznych, który obejmował ocenę początkową i końcową. Uczestnicy badania ukończyli ośmiotygodniowy program ćwiczeń, korzystając z Eccentronu dwa razy w tygodniu.

Po zakończeniu programu uczestnicy badania wykazali znaczną poprawę siły i funkcji. Odnotowano u nich średnio 64% wzrost siły prostowników bioder, 40% wzrost siły odwodzicieli bioder i 16% wzrost siły prostowników kolan. Ćwiczenie poprawiło również szybkość chodu, wyniki testu TUG (timed up-and-go), 5-krotnego testu sit-to-stand i zmniejszyło ogólną bolesności stawów kolanowych.

Poniżej można zapoznać się z pełnym raportem z badania klinicznego przy użyciu Eccentron w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego.

Wyświetl Raport 

Eccentron w badaniach klinicznych nie tylko udowodnił swoją skuteczność w poprawie siły i funkcji pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych, ale jest również na tyle wszechstronny, że można go stosować u szerokiej gamy pacjentów. Od wczesnej rehabilitacji pooperacyjnej po treningi o wysokiej intensywności – Eccentron dostosowuje się do każdego poziomu siły. Dzięki dekadom badań klinicznych, Eccentron jest opartą na dowodach metodą interwencji w rehabilitacji m.in. po rekonstrukcji ACL, złamaniach biodra, wymianie stawu kolanowego czy udarze.

Źródło:

1. Hsu H, Siwiec RM. Knee Osteoarthritis. [Updated 2023 Jun 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: 
2. Bade M et al. Efficacy of Eccentric Resistance Training in Persons With Knee Osteoarthritis. 2015. ClinicalTrials.gov. Retrieved from 
3. Abbott B. C., Bigland B., Ritchie J. M. (1952). The physiological cost of negative work. J. Physiol. 117 380-390 
4. Hody S, Croisier JL, Bury T, Rogister B, Leprince P. Eccentric Muscle Contractions: Risks and Benefits. Front Physiol. 2019 May 3;10:536. doi: 10.3389/fphys.2019.00536. PMID: 31130877; PMCID: PMC6510035. 
5. Twiss M. 2021. “Retrain the brain to decrease (tendon) pain”. British Journal of Sports Medicine. 
6. Lepley LK, Lepley AS, Onate JA, Grooms DR. Eccentric Exercise to Enhance Neuromuscular Control. Sports Health. 2017 Jul/Aug;9(4):333-340. doi: 10.1177/1941738117710913. Epub 2017 Jun 1. PMID: 28571492; PMCID: PMC5496707. 
7. Petrofsky J, Donatelli R, McKivigan J, Laymon M. Can eccentric exercise of the lower limb be made more efficiently, a pilot study. Sunkrist Public Health and Research Journal. Vol1:1: 1-8.
8. Dantas LO, Salvini TF, McAlindon TE. Knee osteoarthritis: key treatments and implications for physical therapy. Braz J Phys Ther. 2021 Mar-Apr;25(2):135-146. doi: 10.1016/j.bjpt.2020.08.004. Epub 2020 Sep 8. PMID: 33262080;